Het markizaatsdomein

In het centrum van Lede ligt het historische Markizaatsdomein, een veelzijdig gebied met onder meer het Park van Mesen, het Kasteel van Lede, een evenementenplein, een vredesmonument, restanten van het Hollands paviljoen, een oude boerderij en het WZC.

Het domein kent een rijke geschiedenis en was sinds de 13e eeuw eigendom van de Heren van Lede. Van de 16e tot de 18e eeuw werd het bewoond door de adellijke familie de Bette, een invloedrijk Gents geslacht dat in dienst stond van de graaf van Vlaanderen. De familie de Bette speelde een belangrijke rol in Lede, met royale schenkingen aan de Sint-Martinuskerk en de heropbouw van hun kasteel. Na het overlijden van de laatste erfgenaam in 1792 kwam er een einde aan hun aanwezigheid.

In 1633 kreeg het domein de status van markizaat. Deze adellijke glans verdween na de Franse Revolutie, toen het domein overging naar industriëlen die het gebruikten als locatie voor een jeneverstokerij, suikerfabriek en potasproductie. Later werd het gekocht door de kanunnikessen van de Heilige Augustinus uit Jupille, die tussen 1900 en 1905 neogotische schoolgebouwen toevoegden aan het domein.

Na de Eerste Wereldoorlog werd het domein eigendom van het Koninklijk Gesticht van Mesen, dat weeskinderen van gesneuvelde of invalide soldaten huisvestte en opvoedde. Deze periode gaf het domein zijn huidige naam. Tot de jaren 60 functioneerde het als een elitair, Franstalig internaat. In 1970 sloot de school haar deuren, waarna de gebouwen jaren ongebruikt bleven. Het lokaal bestuur van Lede kocht het domein in 1999, waarna de schoolgebouwen in 2010 werden gesloopt en de ruïnes van het kasteel in 2018 geconsolideerd.

Park van Mesen
Het Park van Mesen, met zijn karakteristieke vijver, werd begin 20e eeuw aangelegd. Dit groene hart van Lede herbergt een rijke biodiversiteit, waaronder ongeveer 25 inheemse boomsoorten zoals beuk, plataan, zomereik en schietwilg. Het park biedt een afwisseling van graslanden, monumentale bomen en bijzondere planten zoals pinksterbloemen, hondsdraf en muurleeuwenbekjes.

Ook de fauna is indrukwekkend. De blauwe reiger is een vaste gast, en je kunt er vogels zoals de groene specht, buizerd en gierzwaluw spotten. De statige beukendreef en de reigerkolonie maken het park tot een bijzondere plek voor natuurliefhebbers.

Het Hollands Paviljoen
Het Hollands paviljoen werd in 1921 gebouwd als uitbreiding van de school en werd grotendeels gefinancierd met Nederlands kapitaal, als symbolische bijdrage vanwege de neutrale positie van Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog. De kelder van het paviljoen is volledig gerestaureerd en open voor publiek.

Evenementenplein
Het evenementenplein in het Markizaatsdomein vormt het decor voor tal van openluchtactiviteiten en brengt leven in dit historisch waardevolle gebied.